Diwrnod Hawliau Gofalwyr 2024

Elin Jones
Tachwedd 21, 2024

Ar gyfer Diwrnod Cenedlaethol Hawliau Gofalwyr, mae Elin, Swyddog Cefnogi Prosiect Yma, yn rhannu ei phrofiadau fel gofalwr ifanc.

Cefais fy magu yn ofalwr ifanc i fy chwaer fawr. Mae ganddi gyflwr o'r enw Microlissencephaly, sy'n golygu bod ganddi nam gwybyddol a symudedd sylweddol. Ond yn bwysicach fyth, mae hi wrth ei bodd gyda phobl ac mae ganddi synnwyr digrifwch drygionus. Amlygir hyn yn arbennig gan ei gallu i chwerthin ar *yr eiliad iawn*.

Mae llawer o bethau y mae'n mwynhau eu gwneud, gan gynnwys mynd i drampolinio unwaith yr wythnos, mwynhau cael ei gyrru'n uwch gyda phob bownsio.  

Mae hi hefyd wrth ei bodd bod mewn dŵr. Mae hi wedi bod ar daith Make a Wish i nofio gyda dolffiniaid, yn mwynhau 'bathiau disgo' lle mae'n rhyddhau ei diva mewnol (er nad yw hynny'n cymryd llawer o anogaeth!), ac rydym wrth ein bodd yn mynd i hwylio gyda RYA Sailability.

Er y gallai fod yn hawdd rhestru'r pethau na all hi eu gwneud, mae fy nheulu bob amser wedi canolbwyntio ar yr hyn y gall ei wneud. Hoff atgof personol yw mynd ar wyliau i'r Swistir, sipio i lawr rhediad toboggan trwy goedwig gyda hi a Dad yn fy erlid. Cafodd hefyd barti pen-blwydd enfawr yn 21 oed, lle arweiniodd linell conga i 'I Would Walk 500 Miles' gan y Proclaimers yn ei chadair olwyn bling i fyny.  

Nid yw rôl gofalwr teulu bob amser yn gyson, ac mae'n newid dros amser. Fel gofalwr ifanc, roeddwn yn canolbwyntio ar sicrhau bod fy chwaer yn cael hwyl ac y gallem dreulio amser gyda'n gilydd fel merched yn eu harddegau. Yn y dyfodol, efallai y bydd amser pan fyddaf yn cymryd mwy o ran yn y cynlluniau ar gyfer ei gofal. Mae’r ansicrwydd hwnnw ar y gorwel yn gyson mewn rhyw fodd, ond yn ffodus ar hyn o bryd mae’n teimlo fel pont bell i’w chroesi.

Am y blynyddoedd diwethaf, mae fy chwaer wedi bod yn byw mewn gofal preswyl. Rydym yn hynod ddiolchgar am y sefydliad anhygoel sy'n ei chefnogi. Ond pan ddaeth y syniad ei bod hi'n symud allan pan oeddwn i'n 15 oed, roeddwn i'n ei chael hi'n anodd iawn dychmygu rhywun arall yn gofalu amdani.

Rwy’n sylweddoli nawr mai dyma oedd y canlyniad gorau i bob un ohonom, yn enwedig iddi. Mae ganddi dîm o ofalwyr ymroddedig sy'n gallu rhoi eu sylw heb ei rannu iddi, gan fyw gyda grŵp o gyfoedion. Mae ei thîm gofal ehangach gan gynnwys therapyddion Lleferydd ac Iaith a Ffisiotherapyddion wedi gwneud gwahaniaeth gweladwy yn ei sgiliau cyfathrebu a lles corfforol.  

Fel gofalwr, gall fod yn hawdd anghofio amdanoch chi'ch hun. Er fy mod wedi bod yn ofalwr mewn rhyw ffurf am y rhan fwyaf o fy mywyd, nes i mi ysgrifennu'r darn hwn, nid oeddwn hyd yn oed yn ymwybodol bod diwrnod wedi'i neilltuo ar gyfer hawliau gofalwyr. Dyna pam mae dyddiau fel hyn mor bwysig. Mae’n helpu gofalwyr i ddeall y cymorth sydd ar gael iddynt, ac fel y gwyddom, yn annisgwyl, gall rhai pobl ddod yn ofalwyr yn gyflym iawn os bydd amgylchiadau eu teulu neu ffrind yn newid.

Mae’r hawliau y mae gan ofalwyr yng Nghymru hawl i’w cael yn cynnwys:

  • Yr hawl i absenoldeb gofalwyr di-dâl
  • Yr hawl i ofyn am weithio hyblyg  
  • Yr hawl i brawf adnabod gan Feddyg Teulu fel Gofalwr
  • Yr hawl a'r dewis i gael Pigiad Ffliw am ddim  
  • Yr hawl i amddiffyniad rhag gwahaniaethu ac aflonyddu
  • Yr hawl i ofyn am Asesiad Gofalwr am gymorth  
  • Yr hawl i gael eich ymgynghori pan fydd y person rydych yn gofalu amdano yn cael ei ryddhau o'r ysbyty

Am ragor o fanylion, gweler y wefan hon: https://www.carersuk.org/wales/news-and-campaigns/our-campaigns/carers-rights-day/  

Ers dechrau 2023, mae Yma wedi bod yn gweithio gyda Marie Curie i werthuso ei Gwasanaeth Dementia yng Ngorllewin Morgannwg. Rydym wedi gwneud hyn drwy ddadansoddi data sy'n dod allan o wasanaethau Seibiant y gwasanaeth a arweinir gan nyrsys a gwasanaethau Cydymaith gwirfoddol yn yr ardal, sydd wedi llywio ein hadroddiad i Marie Curie ar yr effaith y mae'r gwasanaeth yn ei chael ac argymhellion ar gyfer ei wella er mwyn sicrhau'r canlyniadau cadarnhaol mwyaf posibl. Mae'r adroddiadau hyn yn helpu Marie Curie i ddeall yn well y camau sydd eu hangen ar gyfer graddio a gweithredu'r gwasanaeth mewn rhannau eraill o Gymru.

Dyma rai o’n canfyddiadau trosfwaol:

Trwy fframwaith cyfweld lled-strwythuredig, rydym hefyd wedi cynnal cyfweliadau gyda phrif ofalwyr defnyddwyr gwasanaeth a gwirfoddolwyr i gynhyrchu astudiaethau achos i adrodd straeon personol am brofiad y gwasanaeth o'r ddwy ochr. Mae hyn wedi bod yn arbennig o werthfawr gan ein bod wedi clywed yn uniongyrchol sut mae’r gwasanaeth yn helpu pobl i ofalu am eu hanwyliaid gartref, i ddiwallu eu hanghenion iechyd a llesiant eu hunain, ac yn rhoi’r cyfle i’r gwirfoddolwyr gymryd rhan yn y gwaith gwerthfawr hwn. .  

I'n tîm, mae'r gwaith hwn wedi bod yn arbennig o gyfoethog o ran deall profiadau bywyd gofalwyr teulu a'r gwaith da sy'n cael ei wneud yn y maes hwn i'w cynorthwyo i gwrdd â'r heriau y maent yn eu hwynebu.  

Gallwch ddarganfod mwy am y gwasanaeth trwy glicio yma: Gwasanaethau Gofal a Seibiant ar gyfer Dementia

Am enghraifft o'i effaith cliciwch yma: Gwasanaeth Gofal Dementia a Seibiant Gorllewin Morgannwg

Yma yn Wythnos Meddygaeth Ffordd o Fyw (18-24 Mai 2024)

Diweddariad ar waith prosiect diweddar Yma yn y gofod meddygaeth ffordd o fyw yng ngoleuni Wythnos Meddygaeth Ffordd o Fyw 2024.

Darllen y stori cyflawn

Myfyrdodau ar Dementia

Mae'r Swyddog Cymorth Prosiect Ewan Lawry yn myfyrio ar ei waith ym gwerthusiad Yma o Wasanaeth Dementia Gorllewin Morgannwg Marie Curie yng ngoleuni ei brofiadau personol gydag aelod o'r teulu â dementia.

Darllen y stori cyflawn
Rydyn ni yma i chi
Os oes gennych chi unrhyw syniadau ar sut y gallwn gyflawni ein nodau o fewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol, neu os hoffech gymryd rhan, byddem wrth ein boddau'n clywed gennych.
Cysylltwch â ni